Rozmowa z Ewą Magierską-Kaźmierczak, pielęgniarką, Poradnia chirurgiczno-podologiczna.
Kiedy pojawiają się odleżyny?
Pojawienie się odleżyn, tendencja do ich powstawania jest sprawą bardzo indywidualną. Wiadomo jednak, że zła pielęgnacja, brak higieny jest największym czynnikiem powstawania, ale także duży wpływ wywierają choroby współistniejące.
Co oznacza „zła pielęgnacja”?
Przede wszystkim chodzi o brak regularnej, systematycznej higieny ciała – skóry, brak lub niedostateczna ilość zmian pozycji ułożeniowej pacjenta, niestosowanie udogodnień, których rolą jest profilaktyka odleżyn, a dostępnych powszechnie na rynku takich jak np. materace przeciwodleżynowe. Jednakże tu zarówno pacjent ,jak i rodzina muszą posiadać odpowiednią wiedzę i ją stosować. Czasem odleżyny wynikają z zaniedbań które pierwotnie są skutkiem niewiedzy, bądź lęku osoby sprawującej opiekę nad pacjentem.
Czy jest jakiś typ skóry, który jest bardziej podatny na powstawanie odleżyny?
Tak, oczywiście – tu ważnym czynnikiem jest wiek, choroby współistniejące, a co za tym idzie – także przyjmowane leki, które działają niekorzystnie na elastyczność skóry. Ponadto wspomniana pielęgnacja i brak stosowania preparatów zmiękczających – nawilżających skórę może także powodować podrażnienia w konsekwencji postawaniach, których może być odleżyna.
Jakie objawy na skórze powinny zaniepokoić i wzmóc czujność?
Pierwszym objawem będzie zaczerwienienie skóry w miejscu narażonym na ucisk. Taka skóra na samym początku nie jest bolesna, może pojawić się delikatne pieczenie czy uczucie drętwienia w tym miejscu. Jest to sygnał, że coś się zaczyna dziać.
Czy odleżyny powstają tylko u pacjentów leżących?
Absolutnie nie – odleżyny mogą dotknąć także pacjentów siedzących, osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich. Taki pacjent może być możliwie samodzielny, mobilny i sam pojawić się w naszej poradni. W przypadku takich pacjentów odleżyny pojawiają się najczęściej w obrębie pośladków, kości krzyżowej, ale także na dłoniach czy łokciach. Dlaczego te dwie ostatnie strefy są podatne na powstawania ran tego typu – ponieważ tu także spoczywa ciężar ciała, pacjent podpiera się czy to na dłoniach czy łokciach. Miejscem powstawania mogą być także pięty, jeśli pacjenta charakteryzuje niedowład nóg.
Czy rodzina, pacjent, który zgłosi się do nas na wizytę do poradni leczenia ran (poradnia chirurgiczno – podologiczna) może sam w domu kontynuować proces pielęgnacji odleżyn mimo założenia opatrunku specjalistycznego w naszej przychodni?
Oczywiście, jak najbardziej ten proces może być realizowany przez najbliższe pacjentowi osoby. Możemy wyedukować rodzinę – na wstępnie będą to przede wszystkim informacje dotyczące zasad pielęgnacji, co ma zapobiegać powstaniu rany. Mówimy o profilaktyce, nie zaś o sytuacji kiedy odleżyna już się pojawiła.
Na samym początku powstawania odleżyny ta się nie sączy, ale pojawia się zaczerwienienie skóry charakterystyczne dla odgniecenia. Później to odgniecenie może się odbarwiać do naturalnego kolorytu skory. Kolejno skóra w tym miejscy jakby się „przeciera” ponieważ rana powstaje m.in. na skutek tarcia. W uproszczeniu – skóra poprzez to traci swoją barierę ochronną, albo raczej bariera ta zostaje naruszona. Dochodzi zatem do zdarcia naskórka i jego usunięcia w sposób mechanicznych, a rana nie zabezpieczona w odpowiednim czasie opatrunkiem zaczyna wchodzić w kolejne etapy.
Odleżyna taka nie musi kolejno zostać zakażona bakteryjnie, ale ważne jest aby szybko zareagować w momencie jej powstania. Rana ta może być czysta i jej zaopatrzenie, leczenie może przebiec w szybki i prosty sposób. Możliwość użycia opatrunków specjalistycznych, z których korzystamy przyspiesza w znaczący sposób gojenie. Dodam, że rodzina pacjenta już po pierwszej wizycie instruktażowej jest w stanie zmieniać opatrunki samodzielnie. Jeśli jednak dojdzie do zakażania rany to wymaga ona specjalistycznej opieki i pielęgnacji przy naszej pomocy. Dzięki temu wspólnie zapobiegamy tworzeniu się kolejnych stopni odleżyn.
Czy odleżynę objętą opieką na wczesnym etapie można całkowicie zaleczyć?
Zdecydowanie tak. Nawet duże odleżyny, na dużym obrębie skóry możemy zaleczyć. Im głębsza jest odleżyna tym trudniej jest ona leczona. Wtedy wymaga ona zdecydowanie dłuższego czasu leczenia. Zalecam zatem profilaktykę przeciwodleżynową i zapraszam na konsultacje do naszej poradni, w razie wszelkich wątpliwości.
Najnowsze komentarze